تحلیل مقایسه‌ای مولفه‌های تاریخ‌نگاری در تاریخ دیاربکریه و عالم‌آرای امینی با تکیه مسئله تقدیرگرایی

نویسنده

چکیده مقاله:

فهم وقایع تاریخی بدون شناخت اندیشه‌ای که در پس رویدادها نهفته است امکان پذیر نیست. فهم مذکور منوط به فهم دانش و بینش مورخ است و شناخت واقعه تاریخی بدون شناخت نظرگاه مورخ، غیر ممکن است. تاریخ-نگری و گرانیگاه فکری دو مورخ ابوبکرطهرانی و فضل‌الله روزبهان‌خنجی، که در دوره حساسی از تاریخ ایران می‌زیسته‌اند و بر همین اساس برداشت‌های تاریخی خود را بیان کرده‌اند نیز تابع همین قاعده می‌باشد. در همین جهت، نوشتار حاضر سعی بر آن دارد تا تأثیر تاریخ‌نگری و خاصه بینش تقدیرگرایانه هر دو مورخ را با رویکردی قیاس گونه در نگارش کتاب دیاربکریه با عالم‌آرای امینی تبیین نماید. بنابراین با طرح این سوال که: رویکرد کلامی و نگرش اعتقادی ابوبکرطهرانی و فضل‌الله روزبهان‌خنجی در پردازش تاریخ و تفسیر دگرگونی‌های تاریخی در پرتو مشیت‌الهی چه تأثیری داشته است؟ بازتاب رویکرد مشیت‌گرایانه هردو مورخ را در بازتاب نوشتاری دگرگونی‌های تاریخی عصر آنها بررسی می‌کند. حاصل پژوهش که با رویکرد توصیفی- تحلیلی انجام شده حاکی از این است که ابوبکرطهرانی همانند خنجی، البته در مقیاسی وسیعتر، تقدیرگرایی را در تحقق تاریخ مساله مهمی پنداشته و در برداشت تاریخ‌نگارانه خود از شرایط حاکم بر قرن نهم این مهم را منظور کرده است. از این رو جبرگرایی، اراده مطلق خدواند در سرنوشت انسان، ناتوانی و زبونی انسان در هستی و آفرینش، غایت‌گرایی و تفسیر خطی تاریخ مهمترین مؤلفه‌های تاریخ‌نگاری در تاریخ دیاربکریه و عالم‌آرای امینی هستند که همگی در ذیل بینش تقدیرگرایانه دو مورخ قابل کشف و فهم هستند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

تحلیل تطبیقی دیدگاه شیعه و اهل سنت در صفات خبری با تکیه بر مسئله رؤیت

چکیده از جمله مباحث مهم علم کلام اسلامی، صفات خبریه است که مذاهب مختلف اسلامی، دیدگاه‌های مختلفی درباره آن اتخاذ کرده‌اند. در این میان، برخی متهم به تشبیه، عده‌ای متهم به تجسیم و برخی دیگر هم متهم به تعطیل شده‌اند. حتی فرقه‌ای مانند وهابی‌ها پا را از این هم فراتر گذاشته‌اند و مخالفان خویش در باب صفات خبری را تکفیر کرده‌اند. گاهی معدودی از فرق اسلامی، شیعه را متهم به تشبیه و تجسیم کرده‌اند...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 29  شماره 23

صفحات  9- 9

تاریخ انتشار 2019-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023